CMK tarifesinde bir değişiklik olmazsa sistemi kapatacağız
Isparta Baro Başkanı Av. Ünsal Çankaya, Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) gereği görev alan müdafi ve vekillere yapılan ödemenin 750 lira olduğunu hatırlatarak, “Şimdi biz de bu konuda 81 baro olarak bir ortak eylem planı oluşturduk. Türkiye'de bulunan 81 baronun tamamı CMK görevlendirmelerinde yavaşlatma yaptık. 27 Eylül günü hâlâ karşılık bulamadığımız takdirde 3 gün sistemi tamamen kapatacağız, avukat göndermeyeceğiz. Hâlâ karşılık bulamadığımız takdirde süresiz kapatacağız” dedi.
CMK'nin kamu hizmeti olduğundan dolayı KDV'siz olması gerektiğine dikkat çeken Isparta Baro Başkanı Avukat Ünsal Çankaya, Adalet Bakanlığı’ndan çözüm beklediklerini söyledi.
Isparta Baro Başkanı Avukat Ünsal Çankaya, geçtiğimiz günlerde katıldığı bir Televizyon programında Avukatlık mesleğinin sorunlarına ilişkin açıklamalarda bulundu. Çankaya, açıklamasında şu görüşlere yer verdi:
“Çözümü getiremiyoruz maalesef. Yani çözüm getirmekte büyük zorluklar yaşıyoruz. Biliyorsunuz 1 Eylül'de Yeni adli yılı açtık. Ben yeni adli yıl açılış konuşmasında da bahsettiğim üzere bizim avukatlık mesleğinin ve genel olarak adli mekanizmanın sorunlarına ilişkin baroların sunmuş olduğu çok net kesin ve. Uygulanabilir çözüm önerilerimiz bizim var, çözülemeyecek hiçbir sorunumuz yok. Yeter ki. Siyasi iktidar ilgili bakanlık bunu çözmek için gayret etsin, niyet etsin göstermişler, yapılıyor, yapılıyor, çözüm bulunamıyor. Şimdi şöyle öncelikle ekonomik sorunlardan bahsedeyim. Çünkü çok büyük ekonomik sorunlarımız, genç avukatlarımız ciddi sıkıntı yaşıyorlar. Tecrübeli avukatlarımız da tabiri caizse cepten yiyorlar şu anda. Yani biz gelir elde edemiyoruz. Sağlıklı bir gelir elde edemiyoruz. Önceden hatırlarsanız ben avukatların hak ettikleri konforlu hayatı yaşamadıklarını söylüyordum, evet. Şimdi onu da söyleyemiyorum. Şu anda söylediğim biz eriyoruz, eriyoruz. Şimdi avukatlık, asgari ücret tarifesi ne ilişkin 2023 yılına ilişkin bir tarife yayınlandı ve açık konuşmak gerekirse, bu tarife bizi tatmin eden bir tarife bu konuda biz bakanlığa bakanı, sayın bakan'a ve bakanlık bürokratlarına teşekkür ediyoruz. Tamam, bu süreç içerisinde aslında bizim böyle bir talebimiz olmuştu. Biz Haziran ayı içerisinde Türkiye Barolar Birliği ve 81 baro olarak Genel kurul niteliğinde seçimsiz delegelerimizin de katıldığı genel kurul niteliğinde bir toplantı yaptık. Bu toplantı neticesinde de avukatlık asgari ücret tarifesine ilişkin bir ara artış talep etmeyi kararlaştırdık. Hesabını yaptık. Bu artış ne kadar olmalı biliyorsunuz. Memurlar Haziran ayında zam aldılar. Ücretler, bütün ücretliler hepsi zam aldı. Biz aldık mı alamadık. Dolayısıyla biz Haziran ayı içerisinde bu artışın yapılmasını talep ettik. Fakat bakanlıkta dedi ki. Yasada senede bir kere yapılacağı ve bir sonraki yılın doğru tarifesinin düzenleneceği söylendiği için ara artış için yasa değişikliği gerekir. Şu anda öyle bir imkan yok. Bizim haziran'daki vermiş olduğumuz teklif 2023 e kadardı. Evet neyse biz bunların hesaplamalarını yaptık.
AVUKATLIK ASGARİ ÜCRET TARİFESİNDE CİDDİ BİR ARTIŞ YAPILDI
Bakanlıkla birliğimizin oluşturduğu komisyon görüşmeleri yaptı ve ciddi bir oranda zam artışı alındı. Avukatlık asgari ücret tarifesinde. Tabii ki bu artış aslında devletin cebinden çıkan bir para olmadığı için bu artışı yapmak çok zor değil. Evet, bu sizi bağlayan avukatlık bir işiniz olursa sizi bağlayan vatandaşı bağlayan bir şey. Yani 5200 lira olan Asliye Hukuk ya da Asliye Ceza mahkemeleri 9200 lira oldu. Şimdi biz makbuz keserken aldığımız her davada bu rakamlar üzerinden 17450 lira oldu. Aslında biz daha önceden Isparta barosu olarak tavsiye niteliğinde bir tarife belirlemiştik. Meslektaşlarımıza asgari ücretin üstündeydi. Şimdi Isparta barosunun belirlemiş olduğu tavsiye niteliğindeki artış. Resmiyete kavuşmuş oldu diyebiliriz, örtüştü. Bu artış. Talebimizi karşılayan bir artış, fakat bu parayı. Bu avukatlık asgari ücret tarifesindeki bedelleri. Ödeyecek gücü olmayan vatandaşın avukata ihtiyacı olduğunda ne olacak? CMK adli yardım dediğimiz o şimdi şöyle, örnek vereyim, ben size biraz önce Asliye Hukuk ve Asliye Ceza mahkemelerindeki rakam işte avukatlık, asgari ücret tarifesine göre 9200 lira oldu. Dedim ya aynı iş sadece vatandaşın avukatı ödeyecek 9.200 lirası yok. Bu yüzden mahkemeden ya da Isparta barosundan, ceza ise mahkemeden hukuk sahipliği yardımcısı Isparta barosundan avukat istiyor. Ceza davasında Asliye Ceza davasında devlet diyor ki sistem gereği bu vatandaşın avukat tutacak maddi imkanı yok. Dolayısıyla avukat tayin edin bu arkadaşa diyor. Biz tayin ediyoruz. Devlet diyor ki bak parasını ben vereceğim. Tamam sistem bu kaç lira veriyor biliyor musunuz? 750 lira veriyor. Aynı işi yapıyor, aynı işi yapıyor ve bu dava en az 3 sene sürüyor. Bu 750 lira dava diye kadar aldığı para aynen bir tek bu para başka hiç yok. KDV çıktıktan sonra vergileri düştükten sonra 750 lira o davadan avukat para kazanıyor. Net cebinde kalan para şimdi 3 sene süren bir davada üst mahkemeleri düşünmediğimiz takdirde yani şeye itiraz süresi içinde istinaf Yargıtay düşünmediğimiz takdirde Isparta'da yerelde 3 sene süren 1 dava, 3 ayda 1 duruşması olsa 10 defa. Siz gittiniz geldiniz ben size desem ki. Bırakın müvekkil ile görüşmeyi bırakın, dosya okumayı bırakın dilekçe yazmayı bırakın beyanda bulunmayı. 3 ayda 1 adliyeye gidip 1 saat bekleyip geleceksiniz. 3 sene boyunca size 750 lira para vereceğim. Mazot parası değil kabul eder misiniz? Bunu kimse kabul edemez. Bunu kimse kabul edemez. O zaman burada devlet avukat bulamaz. Ama şimdi genç meslektaşlarımız da başka bir geliri kendi işi olmadığı için buraya mecbur kalıyorlar. Yani en azından 750 lira 750 lira diyor. 2 iş gelse 1540 neden belirlendi? Efendim bu fiyat ne zaman belirlendi? Bu içinde bulunduğumuz senenin fiyatı bu 2023 ün tarifesi daha belirlenmedi. Yasa diyor ki aralık ayında açıklanır, ocak ayında yürürlüğe girer diyor. Bu konuda hatta sayın bakan da bir açıklama yaptı dedi ki, biz de avukatlık asgari ücret tarifesi ile beraber CMK ücretlerinin açıklamak isterdik ama yasa bunu böyle söylüyor. Aralıkta açıklanır Ocak'ta Şura'ya girer diyor. Bunun dışında bir şey yapamayız diyor. Fakat geçtiğimiz sene Kasım'da açıklanmıştı. Biz zaten aslında bir açıklama beklemiyoruz. Biz Adalet Bakanlığı ile maliye bakanlığıyla Türkiye Barolar Birliği ve baroların oluşturduğu komisyon görüşmelerini yapmaya devam ediyor. Biz bu görüşmelerde bize tatmin edici bir cevap verilmesi tamam haklısınız. Bu artışı görüşürken ne kadarlık bir artış yapılacağını görüşürken, biz sunduğumuz teklifler de biz avukatlık asgari ücret tarifesi ile görüşmesini talep ediyoruz. Yani vatandaş ne veriyorsa devlet de onu versin diyor. Bakanlık mümkün değil diyor. Şimdi aslında şöyle bir durum var, Adalet Bakanlığı ve adalet bakanlığındaki bürokratlar. Biz bu durumu izah ettiğimiz zaman aradaki makası izah ettiğimiz zaman bunun kabul edilemez olduğunu kabul ediyorlar. Ama bu iş sadece bizde bitmiyor diyorlar. Bizde bitmiyor. Nerede bitiyor? Bu ücretler bütçeden devletin bütçesinden çıktığı için Maliye Bakanlığı da taraflar veriliyor. Onlar da devreye giriyor. Adalet Bakanlığında diyor ki, biz Adalet Bakanlığı bürokratları, biz adalet Maliye Bakanlığı bürokratlarıyla toplantı yapacağız ama siz de gelin siz derdinizi anlatın diyor. Toplantıya Barolar Birliği komisyonuna davet ediyorlar. Bu noktada aslında bir iyi niyet, bir çalışma var fakat Maliye Bakanlığı der ki, Maliye Bakanlığı enflasyon oranında artış yapalım, resmi enflasyon oranında artış yapalım diyor. Ama resmi enflasyon oranında artış yaptığınız zaman o 750 lira olacak. 1200 lira 700 olduğunu kabul etsen 1500 lira anlamlı mı sizce? Çünkü bu sadece bu senenin problemi değil, yıllardır devam eden bir problem. Yıllardır yaşanan süreç sonucunda açılan bir makas söz konusu. Dolayısıyla Adalet Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve ben enflasyon oranının üzerinde bir artış yaparsam, reel enflasyonun açıklanan enflasyondan fazla olduğu algısı uyanır. Maliye Bakanlığı böyle bir zam yaparsa gibi bir endişeleri var bu konuda.
SORUN ÇÖZÜLMEZSE DAVALARA AVUKAT GÖNDERMEYECEĞİZ.
Şimdi biz de bu konuda 81 baro olarak bir ortak eylem planı oluşturduk. Ne yapacaksın? Geçen geldiğim de programınıza CMK lığı kapatmak masada demiştim. Evet şimdi uyguluyoruz yani 13/9/2022 tarihi itibariyle Türkiye'de bulunan 81 baronun tamamı CMK görevlendirmelerinde yavaşlatma yaptık. Bu yavaşlatma nedir? Bir sistem var. Emniyet savcılık, jandarma, avukat çağıracağı zaman bilgisayardan o sisteme giriyorlar. Bizim sistem otomatik avukatı atıyor, kapattık o sistemi. Kapattık dedik ki yazılı başvuru yapacaksınız bize. Sistem kapalı Isparta barosu'nun resmi bir adresi var avukat tayin ediyoruz.. Talep eden kurum işte emniyet savcılık, jandarma o kep adresine dün itibariyle avukat taleplerinin o kep adresine yazdılar. Bizim personelimiz o talepleri görüp sıradaki avukatı görevlendirdi. Sistem durmadı ama zorlaştırdı diyelim. Yani 10 dakikada bitecek iş 3 günde 5 günde 13 günde değil. Yani işte bir saatte bitecek iş yani avukat 10 dakika sonra oraya gidebilecek bir saat sonra gidebilirim gibi. Taleplerimiz karşılık görmezse yapılan devam etmekte olan görüşmede çünkü. Buradayız hala bir sonraki adım ne olacak? Yirmisinde bir gün boyunca CMK sistemini tamamen kapatacağız. Avukat göndermeyeceğiz. 27 sinde hâlâ karşılık bulamadığımız takdirde 3 gün. Sistemi tamamen kapatacağız, avukat göndermeyeceğiz. Hâlâ karşılık bulamadığımız takdirde süresiz kapatacağız. Her baronun kendi yetkisinde her baronun kendi yetkisinde ama tabii ki burada aslında vatandaşa sunulan bir hizmeti bize engellemiş oluyoruz. Burada Isparta barosu yönetim kurulu kararıyla bunu hayata geçiriyoruz. Takdir savcılığın hakkımızda soruşturma yapmakta. Serbestler mümkün ama şöyle bir şey var zaten. 9200 ve 750 yani ciddi makas var, çok fark var. Tamam 9200 olmaz ama en azından makul bir seviyeye çıkarılması noktasında şöyle bir şey olabilir yani makul bir seviyeye çıkartılır. Bu CMK hizmeti bir kamu hizmeti evet, avukatlık mesleğinin kamu ayağı. Kamu hizmetinde KDV olur mu? Bir de buraya KDV ödüyoruz. KDV 1 e indirilsin. Anlamlı 1 artış dediğiniz gibi 9200 değil belki ama anlamlı bir artış olsun. Böylelikle biz. Meslektaşlarımıza diyebilirim ki. Tamam, belki 9200’lere göre hak ettiğiniz ücreti almıyorsunuz ama burada da ciddi artış ciddi bir artış oldu diyebilelim. Haklılığımızı anlatmak zorundayım. Şöyle izah edeyim, ben size şimdi. Bu ücretler reva değil. Biz burada hakkımızı savunuyoruz ve ben buradaki Isparta'daki yaşayan vatandaşlarımıza şunu söylemek istiyorum, kendi hakkını savunamayan avukata güvenir misiniz? Tabii güvenmezseniz değil mi? Benim hakkımı nasıl savunacak, kendi hakkını alamıyor, alamıyor işte, biz burada hakkımızı savunuyoruz. Ama hakikaten şimdi dediğiniz gibi 3 yıl boyunca sadece yapacak harcadığı emeği zamanı geçtik.
Sayın Adalet Bakanı, bizim yapacağımız bu eylemi, işte CMK kapatmaya ilişkin eylemi kamuoyuna duyurduğumuz da buna ilişkin bir açıklama yaptı. Aslında bize göre de sert bir açıklamaydı. Eleştirdi diyeyim ya da suçladı diyeyim. Ama şimdi şunun siyasi bir yanı var mı? Yani bunun bir siyasi yanı var mı? Bunun hiçbir siyasi yanı yok. Burada hiçbir siyasi üslup siyasi dil yok. Avukatlar haklarını istiyorlar ve bizim burada yaptığımız eylem de. Direkt talep ettiğiniz şeyle birebir örtüşüyor. Biz burada açıkça diyoruz ki? Bu 750 liraya verdiğimiz hizmeti biz hakkımızı alamıyorsak yapmıyoruz diyoruz. Bu kadar basit, yapmıyoruz diyoruz. Çünkü karşılığını alamıyoruz. Şimdi burada ben. Ya da herhangi bir avukatın Bir Asliye Ceza mahkemesi'nden alacağı bir Davayı vatandaştan 750 liraya aldığını, alacağını düşünebilir misiniz, kabul eder mi? Bir avukatla mümkün değil. Ama bu vatandaşın parası yok. Ben ödeyeceğim. Parasını dediği zaman devlet 750 lira veriyor ve kabul etmek durumundasınız. Doğru kabul etmek durumundayız. Zaten yargılanmış olduğu ceza davasında da alt sınır 5 yılı aşıyorsa ve avukatım yok benim diyorsa herhangi bir şeye bakmıyoruz yok ekonomik kriterine bakmıyoruz. Avukatım dedi. 5 yılın üzerinde yargılandığı şey suç otomatik olarak devlet avukat tayin ediyordu, iyi bir şey doğru bir şey değil. Yani burada sosyal destek tamam. Tamam, doğru bir şey tabii ama. Ya nasıl etkiliyor? Avukatı deyip de şimdi aslında bu CMK sisteminin çok yönlü sıkıntılarından biri sizin parmak basmış olduğunuz 5 yılın altındaki yargılamalarda da avukatım yok istiyorum derse o zaman tayin ediliyor ama istemiyorum derse tayin edilmiyor. Şimdi tabii ki dediğiniz gibi vatandaş şunu düşünebilir yani, evet, devlet nasıl tayin ediyor? Ben niye avukat isterim diyebilir ama ciddi bir suçtan yargılanıyor sa ya benim tanıdığım bildiğim bir avukat var. Bu işte uzman daha çok tercih ediyorum.. Biraz zaman alacak gibi biraz zaman alacak. Aradaki süreçte biraz üzüleceğiz gibi gözüküyor ama. Biz avukatlık mesleğine bakışı sağlıklı olması halinde gerek adalet Bakanlığınca gerek maliye Bakanlığınca tüm ön yargılardan uzak bir şekilde avukatlık mesleğine bakışın sağlıklı olması halinde bu taleplerin haklı olduğunun görüleceğini düşünüyoruz. Bulunuyoruz aslında ortak nokta bulunabilir ya mutlaka bulunabilir. Niye bulunmasın o zaman? Şimdi adım adım bir daha tekrar edelim, şu anda sistemi yani sistemden değil yazılı evrak alıyorsunuz. 10 dakikalık hiçbir dün yaptı onu sadece 24 saat boyunca. Şu anda sistem normal her şey normal. Yirmisinde 1 gün kapatacağız. Sonra 1 hafta sonra 3 gün kapatacağız. Hâlâ karşılık bulamadığımız takdirde süresiz kapatacağız ya o zaman demek ki sistem işleyecek işlemeyecek ya da vatandaş kendi avukatını çağıracak, ya da emniyet savcılık bu konuda nasıl bir çözüm üretecekler inşallah o noktaya gitmesin. “
“KADINA ŞİDDET TOPLUMDAKİ CEHALETİN BİR SONUCUDUR”
Isparta Baro Başkanı Avukat Ünsal Çankaya, kadına yönelik şiddet ve kadın cinayetlerine ilişkin değerlendirmesinde ise şu görüşlere yer verdi:
“Şimdi bu sosyolojik bir olay. Bunu bütün yönleriyle sağlıklı bir şekilde değerlendirmek gerekiyor çünkü. Kadına karşı şiddet aslında bazı şeylerin sonucu. Yani toplumdaki gerilimin sonucu toplumdaki cehaletin sonucu toplumdaki kadına olan bakışın sağlıksız olmasının sonucu şimdi bu sonucu yaratan etkileri ortadan kaldırmadığınız takdirde bir iyileşme beklememiz hayalcilik olur. Şimdi o anlamda mesela medya ayağından bahsettiniz. Medya bu anlamda çok kilit. Evet, çok kilit en önemli ayaklardan biri bu. Elbette ki medya bu konuları haber yapacak ama bizde şöyle bir sıkıntı oluyor, Avukata karşı şiddete de aynı şeyden bahsedebilirim. Avukata karşı şiddet medyada gündeme geliyor. Çünkü bu gerçekten bir haber ve kötü bir şey doğru. Fakat avukata karşı şiddet ya da kadına karşı şiddete daha çok oluyor ama avukata karşı şiddetten dolayı yargılanan kişi ne ceza aldı? O çok yani gündeme gelmiyor.
CEZALAR CAYDIRICI OLMALI
Dolayısıyla bu haber şiddet olgusu içeren haberlerde çok dikkat etmek gerektiğini düşünüyorum. Şiddetin kendisi değil, şiddetten dolayı alınan ceza daha çok gündeme gelmeli ve bu cezalar da caydırıcı olmalı. Şimdi tabii ki eğitim dediğiniz gibi çok önemli. Ekonomi bile çok önemli. Ekonomi çok önemli etken bunların hepsinin sağlıklı bir noktaya getirilmesi lazım. Ama kadına karşı şiddet olgusu öyle bir kavram ki. Senede bir tane bile olsa kabul edilemez. Kesinlikle yani ya azaldı bu kadar da olur denilebilecek bir şey değil. Bir tek bir vaka bile kabul edilemez. Bizim de mücadelemiz tek bir vaka kalmayıncaya kadar devam edecek.”
TBB SONUÇ BİLDİRGESİNDE ŞU KARARLAR ALINMIŞTI
Bu arada Türkiye Barolar Birliği’nin daha önce Yavaşlatma ve Durdurma kararına ilişkin aldığı karar şöyle:
1-) 13 Eylül 2022 Salı günü tüm illerimizde CMK görevlendirmelerinin yavaşlatılması,
2-) 20 Eylül 2022 Salı günü tüm illerimizde CMK görevlendirmelerinin bir gün süreyle durdurulması, (şiddet ve istismar mağduru kadın ve çocuklar için gelen talepler hariç)
3-) 27 Eylül 2022 Salı gününden itibaren tüm illerimizde CMK görevlendirmelerinin üç gün süreyle durdurulması (şiddet ve istismar mağduru kadın ve çocuklar için gelen talepler hariç)
4-) Hala bir sonuç alınamaması halinde, tüm illerimizde CMK görevlendirmelerinin süresiz olarak durdurulması