Maymun Çiçeği Virüsü Nedir?

Maymun çiçeği virüsü hastalığı, maymun çiçeği virüsü ile enfeksiyonun neden olduğu nadir bir hastalıktır. Maymun çiçeği virüsü, çiçek hastalığına neden olan variola virüsü ile aynı virüs ailesinin bir parçasıdır. Maymun çiçeği belirtileri çiçek hastalığı semptomlarına benzer, ancak daha hafiftir ve maymun çiçeği nadiren ölümcüldür.

Maymun çiçeği hastalığı yeni bir hastalık değildir. İlk olarak maymunlarda 1958 yılında tespit edilen bu hastalık, insanlarda ilk 1970 yılında Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde görülmüştür. Afrika’da her yıl birkaç yüz olgu bulunduğu tahmin edilmektedir. Hastalık zaman zaman Afrika kıtasından enfekte olan hayvanlar veya insanlar aracılığıyla başka kıtalara taşınmakta, buralarda az sayıda insanın etkilendiği görülmektedir. Maymun Çiçeği Virüsünün Belirtileri Nelerdir? Maymun çiçeği belirtileri şunları içerebilir: Ateş Baş ağrısı Kas ağrıları ve sırt ağrıları Şişmiş lenf düğümleri Titreme Bitkinlik Solunum semptomları (ör. boğaz ağrısı, burun tıkanıklığı veya öksürük). Döküntü, iyileşmeden önce kabuklar da dahil olmak üzere birkaç aşamadan geçecektir. Döküntü sivilce veya kabarcıklar gibi görünebilir, ağrılı veya kaşıntılı olabilir. Belirtilerin tümünü veya yalnızca birkaçını yaşayabilirsiniz. Bazen, insanlar önce kızarıklık olur, ardından diğer semptomlar gelir. Diğerleri sadece kızarıklık yaşarlar. Bazı insanlar diğer semptomlardan önce (veya olmadan) bir döküntü geliştirmiştir. Maymun çiçeği belirtileri genellikle virüse maruz kaldıktan sonraki 3 hafta içinde başlar. Birinin grip benzeri semptomları varsa, genellikle 1-4 gün sonra kızarıklık gelişir. Maymun çiçeği virüsü belirtileri genellikle virüse maruz kaldıktan sonraki 3 hafta içinde başlar. Birinin grip benzeri semptomları varsa, genellikle 1-4 gün sonra kızarıklık gelişir. Maymun çiçeği virüsü, semptomların başladığı andan döküntü iyileşene kadar, tüm kabuklar düşene ve taze bir cilt tabakası oluşana kadar yayılabilir. Hastalık tipik olarak 2-4 hafta sürer. Maymun çiçeği hastalığı yeni görülmeye başlayan bir hastalık olsa da vücutta yaşanan değişikliklerin takip edilip, anormal bir durum olduğunda enfeksiyon hastalıkları bölümüne başvurulması tavsiye edilmektedir. MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ NASIL YAYILIR? Maymun çiçeği, aşağıda belirtilen yollar dahil olmak üzere genellikle ciltten cilde temas yoluyla herkese bulaşabilir: Maymun çiçeği hastalığına yakalanan bir kişiden maymun çiçeği döküntüsü, kabuklar veya vücuttan salgılanan sıvıları ile doğrudan temas. Nesnelere, kumaşlara (giysi, yastık kılıfı, çarşaf veya havlu vb.) ve maymun çiçeği olan biri tarafından temas edilmiş yüzeylere dokunmak. Üst solunum yolu ile temas. Sarılma, tokalaşma, masaj ve öpüşme. Uzun süreli olmak suretiyle yüz yüze temas. Maymun çiçeği olan bir kişi tarafından kullanılan ve yatak takımı, havlu gibi dezenfekte edilmemiş kumaşlara ve nesnelere dokunmak. Maymun çiçeği veya hastalığın belirtilerini taşıyan birine bakarken mutlaka maske, eldiven veya başka bir koruma takın. MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ ÖLDÜRÜCÜ MÜDÜR? Şu ana kadar maymun çiçeğinde ölüm oranı ise %3-6 gibi düşük bir oran tespit edilmiştir. Bunların büyük bir kısmını sekonder hastalıkları bulunan küçük yaştaki hasta grubu oluşturur. Maymun çiçeği ölümcül mü? Daha az şiddetli Batı Afrika kladosu, mevcut dünya salgınına neden oluyor (2022). Maymun çiçeği, pnömoni ve beynimizde oluşan enfeksiyonlar (ensefalit) ölümcül olabilen diğer komplikasyonlara yol açabilir. MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ NASIL BULAŞIR? İnsanların enfekte hayvanlardan, hayvan tarafından çizilmek suretiyle veya ısırılarak hayvandan insana geçebilir. Bunun dışında kişilerin enfekte bir hayvandan et hazırlayarak veya tüketerek maymun çiçeği virüsü almaları da mümkündür. Maymun çiçeği virüsü kapmış olan bir kişi, semptomların başladığı andan itibaren vücudunda oluşan döküntüler tamamen iyileşene ve vücutta taze bir cilt tabakası oluşana kadar başkalarına yayabilir. Hastalık tipik olarak 2-4 hafta sürer. Maymun çiçeği hastalığının belirtilerini taşıyan bir kişinin, virüsü üst solunum salgıları yoluyla yayma olasılığı daha yüksek olabilir. Maymun çiçeği hastalığının tedavisi direk virüse yönelik tedavi olmasa da semptomatik tedavi ile hastalar takip ediliyor, ateş düşürücü, ağrı kesici gibi destek ilaçlar kullanılabilmektedir. MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜNDEN KORUNMA YOLLARI VAR MI? Maymun çiçeği bulaşmasını önlemek için aşağıdaki adımları uygulayın: Maymun çiçeği gibi görünen bir döküntüsü olan insanlarla yakın, ciltten cilde temastan kaçının. Maymun çiçeği olan bir kişinin döküntülerine veya kabuklarına dokunmayın. Maymun çiçeği olan biriyle öpüşmeyin, sarılmayın. Maymun çiçeği olan bir kişinin kullandığı objelerden ve dokunduğu yüzeylerden temastan kaçının. Yemek araç gereçlerinizi veya bardaklarınızı maymun çiçeği hastalığı belirtisi olan bir kişiyle paylaşmayın. Maymun çiçeği olan bir kişinin yatak takımlarını, havlularını veya kıyafetlerini tutmayın veya dokunmayın. Özellikle yemek yemeden ve yüzünüzle temas etmeden önce ellerinizi sık sık sabun ve suyla yıkayın veya alkol oranı yüksek bir el dezenfektanı kullanın. MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ NASIL TEDAVİ EDİLİR? Özellikle maymun çiçeği virüsünü kapsayan mevcut bir tedavi yoktur. Bununla birlikte, çiçek hastalığı ve maymun çiçeği hastalığına benzer içerik gösterdikleri için, çiçek hastalığı antiviral tedavileri maymun çiçeği tedavisinde etkili olabilmektedir. Maymun çiçeği hastalığı yeni görülmeye başlayan bir hastalık olsa da vücutta yaşanan değişikliklerin takip edilip, anormal bir durum olduğunda enfeksiyon hastalıkları  bölümüne başvurulması tavsiye edilmektedir. MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜNE MARUZ KALIRSANIZ NE YAPMALISINIZ? Enfekte olan bir kişiye veya hayvana temaseden kişiler, bu maruziyetten sonraki üç hafta boyunca sağlıklarını izlemelidir. Herhangi bir semptomunuz olmadığı sürece, normal aktivitelerinize devam edebilirsiniz. Bu üç haftalık süre zarfında kan, hücre, doku, anne sütü veya organ bağışında bulunmamanız önerilir. Enfekte olan bir kişiye veya hayvana temas ettiyseniz şu adımları izleyebilirsiniz: Günde en az iki kez ateşinizi ölçün. Yüksek ateş, titreme, şişmiş lenf düğümleri veya yeni bir döküntü geliştirirseniz, derhal kendi kendini izole edin ve daha fazla rehberlik için yerel veya eyalet sağlık departmanınıza başvurun. Sadece titreme ve şişmiş bezleriniz varsa, ancak ateş veya döküntü yoksa 24 saat boyunca evde kendinizi izole edin. Bu süre zarfında ateşiniz varsa, mutlaka sağlık departmanına başvurun. Ateş geliştirmiyorsanız, ancak 24 saat sonra hala titreme veya şişmiş bezleriniz varsa, teşhis için mutlaka doktorunuza başvurun.   MAYMUN ÇİÇEĞİ HASTALIĞI HAKKINDA BİLMENİZ GEREKENLER Maymun çiçeği, yakın temas ve enfekte bir kişinin solunum damlacıklarına, cilt lezyonlarına veya diğer vücut sıvılarına maruz kalma yoluyla yayılır. Maymun çiçeği semptomları arasında şişmiş lenf düğümleri, ateş ve başlangıçta genital veya anal bölgede suçiçeği veya cinsel yolla bulaşan bir hastalık ile karıştırılabilecek bir döküntü bulunur. Enfeksiyon ölümcül olabilir, ancak çoğu zaman kendi kendine temizlenir. Maymun çiçeği küçük çocuklarda şiddetli olabilir. Enfeksiyon yayılıyor, ancak bulaşma risk faktörleri yakın kişisel temas gerektirdiğinden, SARS-CoV-2’nin (COVID-19’a neden olan koronavirüs) neden olduğu gibi bir pandemi beklenmiyor. SU ÇİÇEĞİ AŞISI MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜNE İYİ GELİR Mİ? Çiçek hastalığına karşı geliştirilen çiçek aşısının maymun çiçeğine karşı yüzde 85 koruma sağladığı da biliniyor. Öte yandan antiviral ilaçların da etkisinin olduğu aktarıldı.